تصرف عدوانی چیست؟

تصرف عدوانی

هر کس مالک ملک خود می باشد و مطابق با ماده قانون مدنی حق هرگونه دخل تصرفی در آن دارد و در این زمان است که یک مفهوم مخالف با آن مطرح می شود : یکی از اصلاحات رایج حقوقی که شاید تا به حال نام آن را در جایی شنیده باشید، تصرف عدوانی می‌ باشد. اما تصرف عدوانی چیست و چه مفهومی دارد ؟ چگونه از آن شکایت کنیم و ملک خود را تخلیه کنیم ؟ ما در این مطلب همراه شماییم در خصوص این موضوع هر آنچه به آن نیاز دارید را در اختیار شما قرار دهیم

قطعا دانستن بسیاری از نکات حقوقی، کمک شایانی برای جلوگیری از تضییح حق به ما خواهد کرد پس با ما در این صفحه همراه باشید و به کسب اطلاعات کامل در خصوص تصرف عدوانی بپردازید. این صفحه را از دست ندهید.

تصرف عدوانی چیست ؟

ابتدا برای فهم بیشتر این مفهوم خوب است به ماده 30 قانون مدنی توجه نمایید :

هر مالکی نسبت به مایملک خود حق همه گونه تصرف و انتفاع دارد مگر در مواردی که قانون استثناء کرده باشد.

تصرفی که به نحو عدوانی باشد دقیقا در نقطه مقابل این ماده قرار گرفته است یعنی کسی که مالک نیست نسبت به ما یملک دیگران دخل و تصرف داشته است و این دخل و تصرف بدون اذن مالک می باشد. پس تصرف عدوانی چیست ؟

تصرف عدوانی به معنای استیلا و سلطه بر مال غیر منقول دیگری آن هم بدون اذن و اجازه مالک و از روی ستم و دشمنی می‌ باشد.

نکته قابل توجه  آن است که تنها در خصوص اموال غیر منقول اتفاق می‌ افتد. بدین ترتیب، چنانچه شخصی ادعا کند که دیگری مرتکب این جرم نسبت به خودرو وی شده است، این ادعا صحیح نمی باشد. چرا که همانگونه که اشاره شد، تصرف عدوانی تنها در رابطه با اموال غیر منقول چون ملک، آپارتمان و … صحت دارد و طرح این دعاوی در خصوص اموال منقولی چون خودرو و…. صحیح نمی‌ باشد.

چه موقع می‌توان دعوای مربوط را مطرح کرد؟

حال خوب است بدانید که دعوای تصرف عدوانی نیز برای مطرح شدن در مراجع قضایی، نیازمند وجود شرایطی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

1. چنانچه بخواهید این دعوای را در دادگاه مطرح نمایید ابتدا لازم است که اثبات کنید، ‌متصرف از روی ستم و دشمنی و همچنین بدون اخذ اجازه و رضایت شما مرتکب چنین جرمی شده‌است.
2. یکی دیگر از مواردی که لازم است، حتما در طرح این دعوای وجود داشته باشد آن است که شخص خواهان یا مدعی در گذشته ملک یا همان مال غیر منقول را در تصرف خود داشته باشد. در این خصوص تفاوتی ندارد که خواهان مالک ملک باشد یا مستأجر.
3. جهت طرح این دعوای،‌ لازم است که ملک در حال حاضر در تصرف خوانده یعنی متصرف عدوانی قرار داشته باشد.

خوب است بدانید که برای طرح این دعوا نیاز نیست سند رسمی در دست داشته باشید و با استناد به اسناد رسمی نیز می توانید اقدام به طرح این دعوا نمایید.

انواع تصرف عدوانی چیست ؟

تصرف به نحو عدوان به دو دسته حقوقی و کیفری تقسیم می‌ شود. بدین ترتیب شما میتوانید، دعوای را هم به صورت حقوقی و هم به صورت کیفری مطرح نمایید. در ادامه به بررسی مفهوم هریک از دعاوی کیفری و حقوقی و تفاوت‌ های آن خواهیم پرداخت.

تصرف عدوانی حقوقی ‌ 

1. این دعاوی نیز مانند سایر دعاوی حقوقی، نیازمند طرح دادخواست حقوقی و ارائه آن در دفاتر خدمات قضایی یا مرجع قضایی حقوقی می‌باشد.
2. در دعوای تصرف عدوانی حقوقی نیازی به اثبات سونیت مجرم نمی‌باشد.
3. در طرح دعوای به صورت حقوقی، نیازی به اثبات مالکیت خواهان نمی‌باشد.

تصرف عدوانی کیفری  

همان‌ طور که گفته شد، طرح دعوای تصرف به صورت کیفری نیز امکان‌ پذیر می‌ باشد. در ادامه به شرایط طرح دعوای تصرف عدوانی کیفری اشاره می‌کنیم:

1. طرح دعوای تصرف عدوانی کیفری با طرح شکایت کیفری انجام شده و قاعدتاً نیازی به طرح و ارائه دادخواست حقوقی نمی‌باشد.
2. در دعوای تصرف کیفری لازم است که سونیت و قد مجرمانه مرتکب جرم، اثبات گردد.
3. طرح دعوای تصرف کیفری تنها توسط مالک مال غیرمنقول انجام می‌شود و مستاجر و… حق طرح دعوای تصرف کیفری را نخواهند داشت.

تفاوت شکایت از تصرف عدوانی حقوقی و کیفری چیست ؟

تفاوت های زیادی وجود دارد که باعث می شود اگر شرایط شکایت کیفری وجود داشته باشد این شکایت انتخاب به مراتب بهترین باشد :

• شکایت کیفری هزینه دادرسی کمتری دارد.
• شکایت کیفری وفق ماده 690 قانون مجازات اسلامی خارج از وقت دادگاه و به صورت فوق العاده مورد برسی قرار میگیرد که باعث می شود سریع تر باشد.
• شکایت کیفری قطعی تر می باشد.
• با انجام شکایت کیفری رفع تصرف نیز صورت میگیرد و حکم دادگاه حقوقی را نیز در بر می گیرد.
• شما برای دریافت خسارت ناشی از تصرف به نحو عدوان باید به دادگاه حقوقی مراجعه کنید و دریافت آن از دادگاه کیفری امکان پذیر نمی باشد.

از این رو معمولا دادگاه کیفری می تواند زودتر شما را به نتیجه برساند اما در هر صورت باید در نظر داشته باشید که ماده 690 قانون مجازات اسلامی به این شرح باید تحقق پیدا کند تا امکان شکایت کیفری وجود داشته باشد :

هر کس … اقدام به هرگونه تجاوز و تصرف عدوانی یا ایجاد مزاحمت یا ممانعت از حق (املاک اشخاص حقیقی یا حقوقی به منظور ذی حق نشان دادن خود) نماید به مجازات یک ماه تا یک سال حبس محکوم‌ می ‌شود.

مجازات تصرف عدوانی حقوقی و کیفری چیست ؟

یکی از مهم‌ ترین موضوعاتی که در خصوص هر نوع جرمی مطرح می‌ شود، بحث مجازات و ضمانت اجرای آن می‌ باشد. همان گونه که مورد بررسی قرار گرفت، تصرف عدوانی هم به صورت کیفری و هم به صورت حقوقی قابل طرح و رسیدگی می‌ باشد و همان‌ طور که اشاره شد، هریک از انواع دعوا های مذکور دارای تفاوت‌ هایی نیز با هم هستند. بدین ترتیب و با وجود تفاوت‌ های میان این دو دعوا، بالطبع مجازات آن‌ ها نیز با هم متفاوت می‌ باشد.

• مجازات عدوانی حقوقی علاوه‌ بر رفع تصرف، پرداخت خسارات وارد شده و هزینه های حق‌ الوکاله و… می‌ باشد
• اما مجازات در نظر گرفته شده برای تصرف عدوانی کیفری به مراتب بیشتر است.‌ بدین ترتیب که در عدوانی کیفری علاوه‌ بر رفع تصرف، مجازات حبس از یک ماه تا یک سال نیز در نظر گرفته شده است.‌

تکرار تصرف به نحو عدوان و مجازات آن  

ممکن است برایتان پرسش مطرح شود که چنانچه فرد متصرف برای بار دوم نیز مرتکب جرم تصرف عدوانی گردد، تکلیف چیست؟ و چه مجازاتی برای وی درنظر گرفته می‌شود؟ در این خصوص به ماده 693 قانون مجازات اسلامی توجه نمایید :

اگر کسی به‌ موجب حکم قطعی محکوم به خلع‌ ید از مال غیر منقولی یا محکوم به رفع مزاحمت یا رفع ممانعت از حق شده باشد، بعد از اجرای حکم مجدداً مورد حکم را عدو‌اناً تصرف یا مزاحمت یا ممانعت از حق نماید علاو‌ه‌ بر رفع تجاو‌ز  به حبس از سه ماه تا یک سال محکوم خواهد شد.

مراحل شکایت در دعوای تصرف عدوانی چیست (دعاوی حقوقی)

دعوای تصرف عدوانی حقوقی دارای مراحل مختلف دادرسی مختص به خود می‌ باشد که در ادامه به آن می‌ پردازیم.

1. در طرح دعوای تصرف حقوقی، لازم است که ابتدا فرد خواهان که حتما هم لازم نیست که مالک مال باشد، اظهارنامه‌ ای را مبنی بر رفع تصرف به خواهان ابلاغ نماید.
2. حال چنانچه خوانده یا همان متصرف نسبت به رفع تصرف اقدام نکند، خواهان با تنظیم و ارائه دادخواست حقوقی در دفاتر خدمات قضایی، دعوای تصرف را در مرجع قضایی مطرح خواهد کرد.
3. پس از آن با ابلاغ دادخواست به مرجع قضایی صالح یعنی همان دادگاه حقوقی محل وقوع ملک، جلسه‌ ای تشکیل شده و پس از حضور اصحاب دعوا و اثبات تصرف عدوانی، رای نسبت به رفع تصرف صادر خواهد شد.

لازم به ذکر است که رای صادر شده مبنی بر رفع تصرف قابل تجدیدنظر خواهی می‌ باشد.

مراحل شکایت در دعوای تصرف عدوانی کیفری چیست ؟

چنانچه بخواهید با وجود داشتن شرایط لازم آن، دعوای تصرف را به صورت کیفری مطرح نمایید، لازم است که از مراحل مختلف دادرسی آن اطلاعاتی بدست آورید که در آماده به آن می‌ پردازیم.

1. جهت طرح دعوای تصرف کیفری مانند هرنوع دعوای کیفری دیگر، لازم است که شکایت کیفری خود را در دادسرا ارائه دهید.
2. دادسرا نیز اقدام به بررسی و تحقیقات مقدماتی لازم کرده و پس از آنکه وقوع تصرف برای وی محرز گردید با صدور کیفرخواست، پرونده را به دادگاه ابلاغ خواهد کرد.
3. در دادگاه نیز بالطبع جلسه دادرسی تشکیل شده و چنانچه اصحاب دعوا با صلح و سازش اختلاف خود را برطرف نکنند، رای رفع تصرف عدوانی صادر خواهد شد.

آیا رأی رفع تصرف عدوانی قابل اعتراض است؟

بله. همان طور که اشاره شد، رای صادره مبنی بر رفع تصرف چه بصورت حقوقی و چه بصورت کیفری قابل تجدیدنظر خواهی دردادگاه استان می‌باشد و پس از آن حکم صادره قطعی و لازم‌الاجرا خواهد بود.

 

دعوای خلع ید چیست ؟ چه تفاوتی با تصرف عدوانی دارد ؟

شاید تا به حال عنوان دعوای خلع ید را شنیده باشید.‌ جالب است بدانید که عده زیادی از افراد دعوای خلع ید و تصرف را یکی دانسته و اطلاعی از تفاوت‌های میان آن دو ندارند. با ما همراه باشید تا در ادامه در رابطه با خلع ید و تفاوت آن با دعوای تصرف عدوانی صحبت کنیم.

کلمه خلع در لغت به معنای رها کردن و عبارت خلع ید نیز به معنای از تصرف کسی در آوردن یا رفع کردن استیلای دیگری می‌ باشد. در خلع ید نیز شخصی بصورت غیرقانونی و غیرمجاز و بدون اذن و رضایت مالک ملک و همچنین از روی ظلم و دشمنی، مال غیر منقول دیگری را به تصرف خود در می‌آورد و به همین خاطر است که شاید عده زیادی این نوع دعوا را با دعوای تصرف یکی بدانند.

اما همانطور که گفته شد، این دو نوع دعوا دارای تفاوت‌های بسیاری با یکدیگر بوده که در ادامه به ذکر تفاوت‌های آن می‌پردازیم.

1. دعوای خلع ید یک دعوای مالی می‌باشد، اما دعوای تصرف عدوانی دعوای غیرمالی است.
2. دعوای خلع ید هم در رابطه با اموال غیرمنقول و هم در رابطه با اموال منقول می‌باشد، اما دعوای تصرف تنها اموال غیرمنقول را شامل می‌شود.
3. در دعوای خلع ید، خواهان باید مالک ملک باشد اما در دعوای تصرف سبق مالکیت خواهان یا تصرف وی کافی است.
4. در دعوای خلع ید پس از آنکه رای قطعی شد، لازم‌الاجرا می‌شود، اما در دعوای تصرف نیازی به قطعی شدن رای برای لازم‌الاجرا شدن آن نیست.
5. هزینه دادرسی در دعوای خلع ید بصورت مالی محاسبه شده و براساس قیمت ملک تعیین می‌شود، اما هزینه دادرسی در دعوای تصرف به نحو عدوان بصورت غیرمالی محاسبه خواهد شد.
6. در دعوای خلع ید، مالک بودن شخص خواهان مورد بررسی قرار می‌گیرد، اما در دعوای تصرف نیازی به اثبات مالکیت یا حتی مالک بودن خواهان نیست.
7. در آخر برای دعوای تصرف می توانید به سند عادی اکتفا کنید اما دعوای خلع ید سند رسمی می باشد.

تصرف عدوانی در ملک مشاع 

بله. چنانچه در املاک مشاعی نیز یکی از شرکا از حد و حدود قانونی خود تجاوز کرده و وارد حریم شخصی شریک یا شرکای دیگر بشود، این دعاوی مطرح خواهد شد.

شما می توانید برای کسب اطلاعات کامل در این زمینه بر روی لینک رو به رو کلیک کنید : تصرف ملک مشاع

وکیل خوب تصرف عدوانی در تهران

حال که با این حوزه آشنا شدیم، قطعا دانستید که طرح این دعوا دارای پیچیدگی‌ ها و نکات ریز حقوقی مربوط به خود می‌ باشد.‌ بدین ترتیب، چنانچه خدای ناکرده قربانی جرایمی از این قبیل قرار گرفتید، قطعا بهتر است که از یک وکیل متخصص تصرف کمک بگیرید تا وی بتواند، هرچه سریع‌تر نسبت به اخذ رأی قطعی رفع تصرف عدوانی اقدام نماید. چرا که در غیر اینصورت حتی با صرف زمان و هزینه‌ های گزاف، ممکن است که نتوانید به حق قانونی خود دست پیدا کنید.

سخن آخر در خصوص تصرف عدوانی

امید است که مطالب موجود در این مقاله برای شما خوبان مفید و کارآمد بوده باشد. چنانچه در خصوص انواع دعاوی ملکی پرسشی داشتید از ما بپرسید. همچنین چنانچه بخواهید برای طرح دعوای تصرف عدوانی از وکیل خبره و کاربلد پایه یک دادگستری بهره‌مند شوید با ما تماس حاصل فرمایید.