تصرف در ملک مشاع (شکایت از جرم تصرف ملک مشاع)

تصرف در ملک مشاع

همه افراد در جامعه کار و تلاش می کنند تا بتوانند بعد از سپری شدن مدت زمانی صاحب ملک و املاکی شوند. هرگاه فردی صاحب ملکی است به این معناست که می تواند در آن هرگونه تصرفی را ایجاد کند و هیچکس نمی تواند ملک را از تصرف او خارج کند. ملک مشاع نیز از این قاعده مستثنی نیست که متاسفانه گاهی توسط شریک یا افراد ثالث متصرف می شود. به همین علت ما در این مطلب قصد داریم تا به طور کامل به تصرف در ملک مشاع بپردازیم و آن را از منظر کیفری برسی کنیم.

در ادامه این مقاله قصد داریم در خصوص جرم و حکم تصرف ملک مشاع توضیحات مفیدی را در اختیارتان قرار دهیم، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید. اگر می خواهید در خصوص تصرف در ملک مشاع و رفع تصرف حقوقی اطلاعات کسب کنید می توانید بر روی لینک رو به رو نیز کلیک کنید : خلع ید از ملک مشاع

ملک مشاع چیست ؟

اکثر افراد صاحب ملک و املاکی می باشند که به صورت قانونی در تصرف آن ها قرار دارد. اما گاهی ممکن است یک فرد برای اینکه بتواند صاحب ملکی شود نتواند آن را با هزینه خود خریداری کند و با فرد دیگری شریک شود.

برای اینکه بدانیم تصرف در ملک مشاع چیست ابتدا باید با مفهوم ملک مشاع آشنا بشویم که در این قسمت به آن می پردازیم  :

چنانچه ملکی در مالکیت دو یا چند نفر باشد و این افراد با شراکت یک دیگر صاحب آن شده باشند به آن ملک، ملک مشاع می گویند.

مثال هایی از ملک مشاع قابل تصور می باشد که به این شرح می باشد :

• اگر بخواهیم مفهوم ملک مشاع را به صورت ساده تر برایتان بیان کنیم می بایست بگوییم بر فرض مثال وقتی پدر از دنیا می رود فرزندان املاک‌ او را به ارث می برند، در این مورد فرزندان همگی باهم در آن املاک شریک‌ هستند که آن‌ املاک به عنوان املاک مشاع به حساب می آیند.
• برای مثال فرد می تواند سه دنگ خانه را خریداری کند و سه دنگ‌ دیگر را نیز شریک‌ او خریداری خواهد کرد.

چرا تصرف در ملک مشاع جرم است ؟

هرچند این موضوع کاملا مشخص اما در خصوص ملک مشاع که هر از مالکین به حالت اشاعه صاحب جز جز یک ملک هستند چرا چنین کاری خلاف قانون است ؟

وقتی چندین نفر صاحب یک ملک مشاعی می شوند به اندازه سهم خود می توانند از ملک استفاده کنند، برای مثال اگر دو نفر یک ساختمان دو طبقه را خریداری کنند و هر کدام مالک یک طبقه از آن باشند می توانند از واحد خود استفاده کنند و حتی در صورتی که شرایط فراهم باشد می توانند سهم خود را به فروش برسانند.

وقتی شرکا یک ملک مشاع را خریداری کردند هیچکدام نمی توانند حقوق دیگری را ضایع کنند و سند ملک نیز به صحیح ترین شکل به نام همه آن ها انتقال می یابد. این موضوع یک امر قانونی است که طبیعتا تخلف از تبعات خاص خود را دارد که در ادامه به آن می پردازیم.

سریع ترین شیوه رفع تصرف در ملک مشاع

چرا شکایت کیفری از شکایت حقوقی انتخاب بهتری می باشد ؟ ویژگی های شکایت کیفری به طور کامل آن را از شکایت حقوقی برتری می بخشد که اگر امکان آن برای شما وجود داشته باشد بدون شک بهتر است :

• شکایت کیفری سریع تر از شکایت حقوقی به نتیجه می رسد.
• رفع تصرف کیفری و درخواست به آن بر خلاف دادگاه حقوقی بدون نوبت انجام می پذیرد.
• هزینه ثبت دادخواست کیفری ارزان تر است.
• شکایت کیفری قطعی تر است.

جرم تصرف ملک در مشاع

همانطور که گفتیم‌ هرگاه یک ملک توسط دو یا چند نفر خریداری می شود به عنوان ملک مشاع شناخته خواهد شد. به این ترتیب همه شرکا در ملک سهم دارند و هیچ یک از آن ها نمی تواند حقوق دیگری را ضایع کند.

اما گاهی دیده می شود یکی از شرکا یا مستاجر او ملک مشاع را بیش از آنچه که سهمشان است تصرف می کنند که این کار جرم به حساب آمده و طرف مقابل می تواند از آن‌ ها در مراجع قضایی شکایت کند. این موضوع در قانون مجازات اسلامی ذکر شده است که به این شرح می باشد :

چنانچه فردی به صورت غیر قانونی و بیش از آنچه سهم دارد و همچنین بدون کسب اجازه از دیگر شرکا اقدام به ایجاد تصرف در یک ملک مشاع کند به حبس از یک ماه الی یک سال محکوم می گردد.

برای مثال فرض کنید سه نفر ساختمانی سه طبقه را خریداری کرده اند و هرکدام مالک یک طبقه هستند، در این صورت حیاط، پارگینک، راهرو و …میان آن ها مشترک است.حال به عنوان مثال اگر یکی از آن ها در پارگینک ساختمان فضایی را بدون کسب اجازه از شرکای دیگر برای پرورش مرغ و خروس آماده کند مرتکب جرم تصرف کردن ملک مشاع شده است و شرکای دیگر می توانند از او در دادگاه شکایت کنند.

این به این دلیل است که پارکینگ یکی از قسمت های مشترک میان ساکنان ساختمان به شمار می رود و همه آن ها حق استفاده از آن را دارند. چنانچه فردی بخواهد در پارکینگ که متعلق به همه شریکان است تصرفی غیر قانونی انجام دهد باعث از بین رفتن حقوق آن ها شده است و طبق قانون مجازات خواهد گردید.

خوب است بدانید که در صورتی که شکایت شما در دادگاه کیفری مورد تایید قرار گرفت نیاز به دعوای حقوقی برای رفع تصرف در ملک مشاع نیست چرا که مطابق آخر این ماده : دادگاه موظف است حسب مورد رفع تصرف عدوانی یا رفع مزاحمت یا ممانعت از حق یا اعاده وضع به حال سابق نماید.

تصرف در ملک مشاع به نحو عدوانی

تصرف عدوانی در ملک مشاع نیز یکی از جرایم مربوط به املاک مشاع می باشد که قوانین خاصی در مورد آن وضع گردیده است. شرکا می‌توانند با تراضی و توافق میان خود تقسیم را به نحوی که می‌خواهند انجام دهند پس از ان  مال مشاع با توافق مالکان یا از طریق قانونی تقسیم می شود و به عبارتی افراز می گردد.

اما گاهی دیده می شود افرادی که هیچگونه مالکیتی در ملک مورد نظر ندارند و جز شرکا نیستند اقدام به تصرف در آن ملک می کنند که در این صورت می توان گفت جرم تصرف عدوانی در ملک مشاع صورت گرفته است و فرد مرتکب به عنوان مجرم شناخته خواهد شد.

برای مثال ملکی تحت مالکیت چند نفر می باشد اما برادر یکی از شرکا که هیچگونه‌ سهمی در ملک ندارد تصرفی در آن ایجاد می کند، در این صورت طبق قانون، تصرف ملک در مشاع به صورت عدوانی انجام گرفته است.

نکته حائز اهمیت این است که قانونگذار برای جرم تصرف عدوانی در ملک مشاع مجازات سخت تری را نسبت به تصرف توسط شریکان در نظر گرفته است که مطابق ماده 690 قانون مجازات اسلامی به این شرح می باشد :

هر کس به وسیله صحنه‌ سازی از قبیل پی ‌کنی یا … اقدام به هرگونه تجاوز و تصرف عدوانی یا ایجاد مزاحمت یا ممانعت از حق (املاک اشخاص حقیقی یا حقوقی به منظور ذی حق نشان دادن خود) نماید به مجازات یک ماه تا یک سال حبس محکوم‌ می ‌شود.

شکایت از جرم تصرف در ملک مشاع چگونه است؟

اگر در یک ملک مشاع تصرفی صورت بگیرد چه به صورت عدوانی باشد و چه یکی از شرکا تصرف ایجاد کند مالکان دیگر می توانند از فرد مجرم شکایت کنند. از آنجایی که تصرف نمودن در ملک مشاع افراد باعث از بین بردن حقوقشان می شود قانونگذار این اجازه را داده است که بتوان از فرد تصرف کننده در دادگاه شکایت کرد. نکاتی که برای شکایت از تصرف در ملک مشاع قابل طرح است به این شرح می باشد :

1. برای شکایت از فرد مجرم نیاز نیست که همه مالکان و شرکا در مرجع قضایی حضور پیدا کنند و چون‌ جرم‌ در خصوص همه شرکا صورت گرفته است هرکدام از آن‌ ها می توانند در دادگاه علیه فرد تصرف کننده طرح دعوا نمایند.
2. در این مورد برای طرح دعوا علیه مجرم می بایست ابتدا یکی از شرکا به دادگاه رجوع کند و طی ارائه دادخواستی ادعا کند که در ملک مشاع تصرفی غیر قانونی صورت گرفته است و خواهان برخورد قانونی با مجرم شود.
3. در این صورت مقام قضایی دادخواست او برسی می کند و چنانچه ادعایش صحیح باشد فرد مجرم مورد تعقیب قرار خواهد گرفت و کیفر خواست صادر می شود.
4. تنها مراکز قضایی که می توانند به این جرم رسیدگی کنند دادگاه ها و دادسراها می باشند و هیچ مرجع قضایی دیگری صلاحیت رسیدگی به این جرم را نخواهد داشت.

اما نکته حائز اهمیت این است که افراد برای شکایت از این جرم باید بدانند که کدام مرجع قضایی صلاحیت رسیدگی به آن را دارد و حتما به همان مرجع قضایی رجوع کنند. چنانچه فردی برای شکایت از این جرم به مراجع قضایی فاقد صلاحیت برود دادخواست او رد خواهد شد.

بعد از شکایت از تصرف در ملک مشاع چه می شود ؟

پس از اینکه یکی از شریکان از جرم تصرف در ملک مشاع شکایت کرد دادگاه فرد مجرم را مورد تعقیب قرار می دهد و سپس این طرح دعوا یک پیامد اصلی را به همراه خواهد داشت. پیامد اصلی این شکایت صدور قرار رفع تصرف می باشد.

هرگاه این قرار صادر شود فرد مجرم موظف است که از ایجاد تصرف غیر قانونی امتناع کند و آن قسمت از ملک را که مورد تصرف خود قرار داده را به شرکا باز گرداند. خوب است بدانید که اگر از انجام این کار سر باز بزند مطابق ماده 693 قانون مجازات اسلامی با او برخورد خواهد شد :

اگر کسی به‌ موجب حکم قطعی محکوم به خلع‌ ید از مال غیرمنقولی یا محکوم به رفع مزاحمت یا رفع ممانعت از حق شده باشد، بعد از اجرای حکم مجدداً مورد حکم را عدو‌اناً تصرف یا مزاحمت یا ممانعت از حق نماید علاو‌ه‌ بر رفع تجاو‌ز به حبس از سه ماه تا یک سال محکوم خواهد شد.

در حقیقت این مهم ترین پیامد این شکایت می باشد چرا که خلع ید و رفع تصرف و … در دادگاه حقوقی نیز قابل طرح است اما بسیار طول می کشد اما در دادگاه کیفری با سرعت بیشتر ، هزینه کمتر و البته خارج از نوبت به نتیجه می رسد !

مجازات تصرف در ملک مشاع

جرم تصرف ملک در مشاع از جمله جرائم قابل بازگشت به حساب می آید. این جرم علاوه بر اینکه باعث صدور قرار رفع تصرف می گردد شامل مجازاتی نیز می شود و با مجرم مطابق قانون برخورد می شود.

مجازات تصرف در ملک مشاع حبس می باشد و در صورت تکرار جرم مجازات سنگین تری برای مجرم تعیین خواهد شد. مجازات این جرم  به شرح زیر می باشد:

ما در این مطلب سعی کردیم تا تمامی نکات شما در خصوص تصرف در ملک مشاع و شکایت کیفری از آن را برای شما بیان کنیم. خوب است بدانید که انجام مشاوره با وکیل کیفری نیز می تواند به شما کمک زیادی کند که از طریق موسسه حقوقی عدل و حق میسر شده است.