درخواست دیه از دادگاه (+معرفی بهترین وکیل)

یکی از مهم ترین بخش هایی که در مباحث جزایی به آن پرداخته می شود دیات نام دارد. دیه و درخواست دیه از دادگاه از مهم ترین مواردی است که هرکسی میتواند به دنبال آن باشد. زیرا دریافت دیه به موجب وارد شدن نقصی بر جسم و یا تلف شدن عضوی یا نفسی مطالبه می شود. دیه در زمانی مطالبه می شود که جنایت یا جرم غیر عمدی باشد و مجرم باید جبران خسارت کند یا آنکه جنایت عمدی شناخته شود ولی شاکی پرونده قصد قصاص نداشته باشد که در این صورت اگر مقدار دیه از پیش در شرع تعیین نشده باشد توسط دادگاه یا قانون تعیین می شود. در ادامه ی این مقاله به شرح دقیق دیه ، نحوه ی درخواست دیه از دادگاه ، مقدار آن و مواردی از این قبیل می پردازیم.

 دیه چگونه است؟

به موجب ماده 448 قانون مجازات اسلامی دیه به این صورت تعیین می شود :

“دیه مقدر، مال معینی است که در شرع مقدس به سبب جنایت غیرعمدی بر نفس، عضو یا منفعت، یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد، مقرر شده است .”

دیه بر حسب تعیین مقدار آن بر دو قسم است . دیه ای که در شرع تعیین گشته است که به آن دیه ی مقدر می گویند و دیه ای که در شرع پیش بینی نشده است و توسط کارشناسان مربوطه تعیین میگردد که ارش نامیده می شود. همچنین مطابق ماده ی 450 قانون مجازات اسلامی درخواست دیه از دادگاه در این مواقع صورت میگیرد :

“در جنایت شبه عمدی، خطای محض و جنایت عمدی که قصاص در آن جایز یا ممکن نیست، در صورت درخواست مجنیٌ علیه یا ولی دم دیه پرداخت می شود مگر به نحو دیگری مصالحه شود.”

پس چنانچه قصاص ممکن نباشد یا ولی دم آن را مطالبه نکند ، دیه پرداخت می شود. دریافت دیه منوط به اثبات دیه است که بهتر است در موارد پیچیده به منظور جلوگیری از تضییع حق از بهترینه وکیل دیه استفاده شود.

نحوه تعیین دیه

همانطور که فوقا ذکر شد دیه به دو قسم مقدر و ارش تقسیم می شود. دیه ی مقدر در شرع اسلام تعیین گشته است و نیازی به تعیین مجدد آن نیست. اما در مورد ارش در ماده ی 449 قانون مجازات اسلامی چنین نوشته شده است :

“ارش، دیه غیرمقدر است که میزان آن در شرع تعیین نشده است و دادگاه با لحاظ نوع و کیفیت جنایت و تاثیر آن بر سلامت مجنیٌ علیه و میزان خسارت وارده با در نظر گرفتن دیه مقدر و با جلب نظر کارشناس میزان آن را تعیین می کند. مقررات دیه مقدر در مورد ارش نیز جریان دارد مگر اینکه در این قانون ترتیب دیگری مقرر شود .”

پس درخواست دیه از دادگاه گاهی در شرع تعیین شده و گاهی باید توسط کارشناسان مربوطه تعیین بگردد. گاهی ممکن است دیه تعیین گشته توسط دادگاه نا عادلانه تلقی شود که در این صورت به اعتراض به حکم دادگاه اقدام می شود. بدین منظور پیشنهاد می شود در پرونده و موارد حساس از بهترین وکیل دیه استفاده کنید تا از ضرر جلوگیری شود.

در مورد تعیین دیه در زمانی که مرتکبین جرم چند نفر باشند مطابق ماده ی 453 قانون مجازات اسلامی عمل می شود. در این ماده ذکر گشته است که هرگاه دو یا چند نفر به نحو اشتراک مرتکب جنایت موجب دیه گردند ، حسب مورد هر یک از شرکا یا عاقله آنها به طور مساوی مکلف به پرداخت دیه است.

این ماده تصریح میکند اگر دو نفر در ارتکاب جرمی که موجب دیه است شرکت کنند ، هرچند که یکی بیشتر از شخص دیگر مقصر باشد ولی مقدار دیه میان هر دو به طور مساوی تقسیم می شود و هر دو نصفی از مبلغ تعیین شده را می پردازند.

نکته : این تقسیم مقدار دیه فقط میان اشخاص صورت نمی گیرد . برای مثال اگر شخص “الف” در نتیجه ی ضربه ی شخص “ب” ، گاز گرفتن یک سگ و برخورد یک سنگ به سر (به نحوی که برخورد سنگ در نتیجه ی عمل شخص الف نباشد ) کشته شود ، شخص الف فقط متضمن پرداخت یک سوم از دیه است.

به موجب ماده ی 492 قانون مجازات اسلامی :

“جنایت درصورتی موجب قصاص یا دیه است که نتیجه حاصله مستند به رفتار مرتکب باشد اعم از آنکه به نحو مباشرت یا به تسبیب یا به اجتماع آنها انجام شود .”

مباشرت بدین معنا است که شخصی مستقیما جرم را مرتکب شود . برای مثال شخصی فرد دیگری را به داخل چاهی پرت کند. در تسبیب شخصی سبب تلف شدن یا مصدوم شدن شخصی را فراهم میکند. برای مثال شخصی چاهی می کند و فردی درون آن میوفتد که در هر دو مورد دیه و قصاص باید پرداخت شود.

در درخواست دیه از دادگاه ، بیان اظهارات و ادعا کردن امری ، همه باید به صورت دقیق انجام بگیرد زیرا عدم دقت در بیان موارد مذکور میتواند موجب برداشت اشتباه دادگاه ودر نهایت تضییع حق شود. به همین منظور لازم است از بهترین وکیل دیه علی الخصوص در موارد حساس استفاده کنید.

مراحل گرفتن دیه و درخواست دیه از دادگاه

ابتدا شما باید به طرح دعوا و شکایت علیه شخص مرتکب اقدام کنید. در این مورد شما نیاز به اثبات ادعای خویش دارید که در ماده ی 454 قانون مجازات ادله ی اثبات دیه ذکر شده است :

ادله ی اثبات دیون و ضمان مالی علاوه بر اقرار و علم قاضی عبارتند از :

• دو شاهد
• یک شاهد مرد و دو شاهد زن
• یک شاهد مرد یا دو شاهد زن به همراه سوگند مدعی

البته راه اثبات دیه محدود به موارد مذکور در قانون نمی باشد . هر مدرک دیگری که از نظر دادگاه بتواند مورد استناد قرار بگیرد نیز معتبر است. علاوه بر آن گزارش پزشک معتمد دادگاه و یا پزشکی قانونی نیز، هم در اثبات دیه و هم در تعیین مقدار دیه میتواند تاثیر بسزایایی داشته باشد. حتی در موارد حساس تر گزارش پلیس و نتیجه ی بازجویی از مظنونین نیز می تواند مورد استناد قرار بگیرد.

در هر حال پس از درخواست دیه از دادگاه نیاز به اثبات آن است و پس از آنکه مورد مذکور برای دادگاه اثبات گشت نوبت گرفتن رضایت شاکی از طریق دیه می شود. اگر قصاص در پرونده ی مزبور امکان پذیر باشد ممکن است شاکی یا ولی دم فقط با قصاص راضی بگردد . اگر پرونده چند ولی دم داشته باشد و یکی از آنها رضایت ندهد ولی مابقی رضایت داده و درخواست دیه از دادگاه کنند ، فرد طالب قصاص باید سهم دیه ی ما بقی اشخاص را پرداخت کند . فقط در این صورت مجرم قصاص می شود. اگر در جرم واقع شده امکان قصاص نباشد در این صورت جلب رضایت شاکی صرفا از طریق پرداخت دیه امکان پذیر است .

1. نکته : اگر دیه ی فردی که قصاص می شود از مقدار دیه ی سهم شاکی بیشتر باشد ، ولی دم باید تفاوت دیه را بپردازد. برای مثال تصور کنید مردی ، زنی را به قتل می رساند . از انجا که دیه زن نصف مرد است اگر ولی دم تقاضای قصاص مرد را کند باید نصف دیه ی مرد را بپردازد و خانواده ی مرد میتواند درخواست دیه از دادگاه بکنند.
2. اگر شخصی به موجب عمل شخصی دچار از کار افتادگی عضوی بشود (هرچند که آن عضو به طور کامل تلف نشود ) فرد میتواند درخواست دیه از دادگاه مبنی بر از کار افتادگی عضو مزبور را بکند.

مهلت پرداخت دیات

اجرای احکام دیه باید در ظرف زمانی تعیین شده صورت بگیرد . به موجب ماده ی 488 قانون مجازات اسلامی :

مهلت پرداخت دیه، از زمان وقوع جنایت به ترتیب زیر است مگر اینکه به نحو دیگری تراضی شده :

الف- در عمد موجب دیه، ظرف یک سال قمری

ب- در شبه عمد، ظرف دو سال قمری

پ- در خطای محض، ظرف سه سال قمری

تبصره- هرگاه پرداخت کننده در بین مهلت های مقرر نسبت به پرداخت تمام یا قسمتی از دیه اقدام نماید، محکوم له مکلف به قبول آن است .

• مدت های مقرر از زمان وقوع جنایت محسابه می شود نه از زمان درخواست دیه از دادگاه و یا از زمان صدور حکم.
• در جرائم غیر عمد و خطای محض امکان تقسیط دیه است . پرداخت کننده در جرم شبه عمد باید در هر سال نصف دیه و در خطای محض باید ظرف هر سال یک سوم دیه را بپردازد. در جرائم عمدی امکان تقسیط دیه وجود ندارد.

اگر قصد درخواست دیه از دادگاه را دارید بهتر است بدانید زمانی که شخصی مرتکب جرمی می شود بعد از گذشت چند سال جنبه ی عمومی جرم از بین می رود امکان طرح دعوا برای آن نیست. ولی از انجام که دیات جنبه ی خصوصی جرم است مشمول قاعده ی مرور زمان نمی شود و شاکی میتواند حتی پس از گذشتن چند سال درخواست دیه از دادگاه کند.

بهترین وکیل دیه

مشخص است که بحث دیه امر حائز اهمیتی است که باید بدان به طور دقیق پرداخت. اگر قصد درخواست دیه از دادگاه را دارید بهتر است از طریق وکیل بدان اقدام کنید. وکیل دیه در وهله ی اول به شما در اثبات ادعای خود کمک میکند . در ادامه اگر میان شما و پرداخت کننده ی دیه تعارض و اختلافی پیش بیاید به دفاع درست و قانونی از شما می پردازد . همچنین اگر به حکم دادگاه اعتراضی داشته باشید به نمایندگی از شما درخواست تجدید نظر میکند و در نهایت سریع ترین راه گرفتن دیه را طی میکند. برای مطالبه دیه و ارتباط با وکیل مربوطه در تهران می توانید از طریق سایت عدل وحق اقدام کنید.