وکیل اوقاف

وکیل اوقاف

امروزه تعدد مشکلات زندگی ما موجب شده است تا انواع مسائل حقوقی و قانونی به سراغ افراد زیادی بیاید و امورات زندگی آن ها را مختل نماید. این تعدد مشکلات حقوقی و قانونی موجب شده است تا افراد زیادی تحت عنوان وکیل در موضوعات مختلفی تخصص پیدا کنند و به طور حرفه ای در موضوع خاصی فعالیت کنند. وکیل اوقاف نیز یکی از این افراد می باشد که با هدف رسیدگی به مسائل و مشکلات وقف و موقوفات ، در این موضوع تخصص پیدا کرده است. اگر در زمینه اموال و املاک وقفی خود به مشکل برخورده اید قطعا به یک وکیل ملکی اوقاف احتیاج خواهید.

پس برای کسب اطلاعات لازم اتخاذ وکیل اوقاف در این مطلب با ما همراه باشید.

وکیل ملک اوقافی در چه اموری فعالیت می کند ؟

در ابتدا می بایست تعریف کلی از وقف داشته تا بتوانیم بصورت جامع و کامل به تحلیل  مبانی آن  و وکیل اوقاف بپردازیم.

تعریف وقف :  طبق ماده  55 قانون مدنی وقف عبارت است از اینکه عین مال حبس و منافع آن تسبیل شود.

تولیت  نیز به  معنی  اداره  کردن  امور موقوفه  بوده  که  در  ماده  75 قانون  مدنی  به وضوح  شرح  داده  شده است و امور موقوفه  نیز  شامل  امور مختص به وقف  و مال  وقفی  است بنابراین  کسی  که  عهده دار  تولیت است ، متولی  نامیده  میشود و این امر می تواند به  وکیل  اوقاف نیز واگذار گردد و همچنین واقف می تواند اداره  کردن  یا  همان  تولیت  امور موقوفه  را مادم  الحیاه یا  در مدت  معینی برای خود قرار دهد و نیز میتواند متولی دیگری  انتخاب  نماید که  مستقلا  یا  مجتمعا با  خود واقف  اداره  کند .

اما تعریف وکیل اوقاف محدود به تعریف بالا نمی باشد و تعریف دیگری نیز می توان ارائه کرد :

معمولا اداره اموال وقفی در دست متولیان مشخص شده از جانب واقف یا اداره اوقاف می باشد که این افراد بر اساس صلاحدید خود از این املاک اداره می کنند. اما در زمینه این اموال نیز گاهی مشکلات فراوانی به وجود می آید. متاسفانه از ویژگی های پرونده های وقفی این است که رسیدگی به آن ها دشوار می باشد و معمولا دادگاه ها به نفع اداره اوقاف جانب داری می کنند.

در این زمان است که یک وکیل ملکی اوقاف می تواند کمک زیادی به شما کند و به تخصص حقوقی خود به دفاع از حق شما بپردازد. در هر طرف یک پرونده اوقافی که باشید بدون وکیل اوقاف سخت می توانید درخواست خود را به نتیجه برسانید پس از گرفته این وکیل غافل نمانید.

وکیل اوقاف کیست؟

در خصوص وکیل اوقاف اینگونه میتوان بیان نمود که از تاریخ  تصویب قانون اوقاف اموری من جمله :

نظارت کامل بر کلیه اموال مربوط به تولیت و نظارت متولیان، اداره امور امکان مذهبی اسلامی، اداره امور حج و مواردی که در ماده 1 قانون اوقاف بدان اشاره گردیده است در صلاحیت سازمان اوقاف قرار گرفته  (که در تبصره 3 ماده  4 قانون اوقاف به موضوع وکیل اوقاف اشاره شده است.)

بدین شرح که در موقوفاتی که شرط مباشرت نشده باشد هرگاه متولی برای تصدی تمام یا قسمتی از امور مربوط به موقوفی وکیلی انتخاب کند، وکیل مذکور باید توانایی انجام امور وکالت را داشته باشد، در صورتی که وکیلی از طرف متولی برای انجام تمام یا قسمتی از امور مربوط به موقوفه انتخاب شده به تشخیص سازمان اوقاف قادر به انجام امور موقوفه  نباشد، مراتب کتبا  به طریق اطمینان بخشی به متولی ابلاغ خواهد شد. نکاتی که در این مورد باید مدنظر داشته باشید به این شرح است :

• هرگاه ظرف دو ماه برای متولیان مقیم ایران و چهار ماه برای متولیان مقیم خارج از کشور متولی اقدام به تغییر وکیل اوقاف ننماید، وکیل مذکور با ابلاغ سازمان اوقاف منعزل می شود و همچنین لازم به  ذکر است که این حکم شامل وکلایی که قبلا نیز انتخاب شده اند خواهد شد و وکلای فوق الذکر از این قاعده مستثنی نیستند.

بدیهی است که اگر نهاد های ذی ربط به نمایندگی از شما به انتخاب وکیل اقدام نمایند ، ممکن است مال وقفی و اداره ی آن به شیوه مد نظر واقف انجام نشود . در حقیقت تنها نماینده قانونی شما می باشد که می تواند مال وقف شده را به بهترین نحو اداره و مسائل حقوقی و قانونی آن را حل کند. به همین علت یافتن وکیل اوقاف چیزیست که شما پیش از وقف به آن احتیاج دارید.

اگر به وکیل امور وقفی نیاز دارید کافیست با گروه حقوقی عدل و حق تماس گرفته و ضمن کسب اطلاعات بیشتر از طریق مشاوره حقوقی وکیل مورد نظر خود را اتخاذ نمایید.

البته در این میان نباید از یک مورد غافل ماند. برخی از وکلا پایه یک دادگستری تحت عنوان وکیل ملکی اوقافی به مشکلات و پرونده هایی که در خصوص املاک اوقافی به وجود آمده است تخصص دارند و با استفاده از علم حقوقی خود به حل و فصل این موضوعات می پردازند. پس کار وکیل اوقاف محدود به مورد فوق نمی باشد و در صورت وجود هر گونه سوال و مشکل در خصوصی املاک اوقافی نیز می توانید به چنین وکیلی مراجعه نمایید.

وکیل ملکی اوقافی

یکی از موارد بسیار زیادی که مردم به مشورت با یک وکیل ملکی اوقافی نیاز دارند در زمان معاملات املاک می باشند. هرچند که مطابق قانون خرید و فروش انتقال اموال اوقافی غیر ممکن می باشد اما امروزه این امکان ایجاد شده است تا بتوان منافع یک ملک اوقافی را اجاره و از آن استفاده نمود. اما در زمان هر اقدامی در رابطه با ملک اوقافی باید اطلاعات لازم و استعلامات مربوطه گرفته شود تا با مشکلی رو به رو نشوید. 

بدین منظور وکیل ملکی اوقاف بهترین شخصی است که می تواند به شما در این زمینه کمک کند. پس اگر قصد استفاده از این اموال را دارید و ابهاماتی در این زمینه برای شما ایجاد شده است از گرفتن یک وکیل ملکی اوقافی غافل نمانید.

نظارت وکیل اوقاف بر وقف و امور موقوفه 

واقف (شخصی که وقف میکند) در بدو امر برای اداره امور موقوفه میتواند شخصی را منصوب نماید و امور مربوط به وقف را به او بسپارد که شخص فوق متولی یا وکیل اوقاف نام میگیرد و پس از اینکه متولی عهده دار امر تولیت گردید شخصی حق عزل او را  ندارد، مگر اینکه در وقف نامه اختیار فوق به شخصی داده شده باشد.

فردی که به عنوان وکیل اوقاف انتخاب می شود می تواند یک فرد عادی یا فرد متخصص در زمینه اداره امور وقفی باشد یا حتی به طور تخصصی وکیل باشد. بدیهی است که افراد متخصص و آشنا و مسلط به عنوان امور وقفی از نظر حقوقی و … افراد واجد شرایط تری نسبت به سایر افراد می باشند.

متولی موقوفه موظف به انجام اموری است که واقف در اختیارات او نهاده است خواه وقف عام باشد یا خاص ولیکن در جوار امور فوق متولی و وکیل اوقاف در حکم امین نیز میباشند و می بایست حدود متعارف را نیز رعایت نمایند. درغیر این صورت با بروز ضرر و زیان وصف امین از وی ساقط میگردد. هم چنین لازم به  ذکر است متولی یا وکیل اوقاف حق نقل و انتقال مال موقوفه را نداشته ولیکن منافع آن برای وی قابل استفاده میباشد.

در حقیقت وکیل اوقاف در اداره مال موقوفه و رسیدگی به اموال از همه جهات دارای وکالت می باشد و به هیچ عنوان وکالتی تحت عنوان فروش مال در اختیار ندارد. البته به طور کلی شایان ذکر است که مال موقوفه را  نمی توان فروخت و اموال موقوفه غیر قابل معامله می باشند.

نظارت دولت در صورت عدم وجود وکیل اوقاف

به طور کلی دولت حق دخالت در امور وقفی را ندارد. وقف توسط واقف صورت گرفته است پس طبیعیتا فرد منتخب او نیز می باشد که صلاحیت اداره اموال موقوفه را خواهد داشت. نکاتی در این مورد شایان ذکر است که باید به آن توجه کنید :

• در این صورت حاکم میتواند در امور فوق دخالت نماید و در دادگاه  میزان تعدی و تفریط طبق  مستندات طبق عملکرد وی و حدود و اختیارات او مورد بررسی قرار گیرد.

هرچند متولی پس از قبول تولیت، به عنوان شخصی مستقل  و وکیل اوقاف امور موقوفه را اداره میکند ولیکن برای نظارت بر عملکرد هرچه بهتر وی به  منظور عدم تخطی در اختیارات و پایبند بودن به  تعهدات، نیازمند نظارت نهادی با ویژگی های تمام و کمال میباشد که فقط حکومت شایستگی عهده دار بودن این سمت را در خود می بیند و امور فوق الذکر نیازمند دخالت و نظارت حکومت می باشد.

شایان ذکر است دولت تا زمان رخداد تعدی و تفریط یا موری خارج از چهار چوب قواعد و قوانین حق دخالت مستقیم نخواهد داشت و فقط صلاحیت نظارت را بر عهده دارد. حالیه باتوجه به اینکه حکومت دخالت مستقیم نسبت به کلیه امور موقوفه را داراست نظارت اموال موقوفه در قلمرو ولایت میباشد که این موضوع مورد پذیرش برخی از فقها نمی باشد.

شرایط نحوه دخالت حاکم در امور موقوفه شامل مواردی میگردد که در ذیل به آن  اشاره خواهد شد.

• حاکم اسلامی حق برکناری متولی یا وکیل اوقاف را نخواهد داشت مگر اینکه عدم صلاحیت متولی یا وکیل اوقاف شرعا به اثبات برسد و وی در امور محوله تخطی نموده باش .
• اگر حاکم نماینده یا وکیلی را برای اداره امور موقوفه تعیین نماید ولیکن وکیل اوقاف یا متولی تعیین شده از سوی وی فاقد صلاحیت باشد و نتواند مصالح عمومی را تامین نماید از سوی عدول مسلمین قابل برکناری می باشد.
• واقف موقوفه میتواند اختیارات متولی یا وکیل اوقاف را تعیین نماید و حاکم حق تغییر حدود اختیارات را ندارد مگر همانطور که پیشتر گفته شد مصلحت یا عدم صلاحیت وی اثبات گردیده باشد.

پس از امور فوق میتوان چنان نتیجه  گرفت که  انجام امور موقوفه با تدابیر از سوی متولی و وکیل اوقاف قابل تامین و حل و فصل بوده و نیازی به  دخالت حاکم ندارد مگر در شرایط پیشتر گفته شده که بدان اشاره گردید.

اهمیت وکیل اوقاف

نهاد وقف در جوامع  گوناگون با نام های متفاوت و اشکال مختلف از دیرباز تاکنون وجود داشته است که بسیاری از افراد با به  کارگیری اعمال خیرخواهانه و خدا پسندانه این سنت پسندیده که حضرت علی (ع) نیز در صدر این امر قرار دارد را رشد و گسترش  داده اند و در برقراری هرچه بیشتر توسعه اقتصادی و برقراری عدالت اجتماعی به  کار گرفته اند.

اما حسن نیت برای اهدا اموال و وقف کاملا مافی نمی باشد و بسیار اهمیت دارد که اداره و نظارت بر مال موقوفه در بهترین حالت ممکن صورت بگیرد و به همین علت است که وکیل اوقاف برای اموال موقوفه انتخاب می شوند.

در حقیقت مال موقوفه تا زمانی که تلف شود در حالت وقف باقی خواهد ماند ولی بسیاری از افراد عمر کافی را برای اداره همیشگی اموال موقوفه خود نمی کنند. به همین علت است که وکیل اوقاف در این مورد اهمیت زیادی پیدا می کند که هم پس از مرگ واقف به اموال موقوفه رسیدگی ، کیفیت اداره آن را برسی و در صورت بروز مشکل آن را حل نماید.

اما مطابق تعریف دیگری که از وکیل اوقاف ارائه کردیم ، اهمیت وکیل ملکی اوقاف در چیست ؟ دشواری پیگیری پرونده های اوقافی همان دلیلی است که شما به این وکیل نیاز دارید. فراموش نکنید در این پرونده ها طرف شما معمولا اداره اوقاف می باشد که رسیدن به حکم مطلوب را به مراتب دشوار تر می کند و همین اهمیت مراجعه به چنین وکیلی را افزایش می دهد.

امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد.