قسطی کردن مهریه (+مراحل و چگونگی انجام آن)

مهریه یکی از مهم ترین حقوقی است که زوجه بر گردن زوج خویش دارد. این حق حائز اهمیت بسیار است و پس از انعقاد عقد نکاح به مالکیت زن در میاید و زوجه نیز به عنوان مالک میتواند با مایملک خود هر عملی که بخواهد انجام بدهد. همچنین در مورد زمان مطالبه ی مهریه، در صورتی که مهریه عند المطالبه باشد با تقاضای ی زن در هر زمانی باید پرداخت شود. عدم تادیه ی مهریه زن ضمانت اجرای خود را به همراه دارد که می تواند هم کیفری و هم حقوقی باشد. اگر مرد استطاعت و توامندی مالی برای پرداخت تمام مبلغ مهریه را داشته باشد باید تمام آن را پرداخت کند البته به شرط آنکه موجب اعسار و سختی وی نشود. اگر پرداخت تمام مقدار مهریه موج حرج و سختی زوج بشود مرد میتواند از دادگاه تقاضا ی قسطی کردن مهریه را بکند. برای کسب اطلاعات در مورد قسطی کردن مهریه و شیوه درخواست و اقدام قانونی آن ادامه ی این مطلب را از دست ندهید.

پرداخت مهریه و ضمانت اجرای آن

همانطور که در قوانین کشور آمده است هیچ چیز موجب اسقاط حق دریافت مهریه برای زن نمی باشد. حتی نشوز زن و عدم تمکین وی که حق دریافت نفقه را از وی میگیرد نمیتواند موجب از بین رفتن حق دریافت مهریه برای زوجه باشد. تنها امری که به موجب آن تمامی حقوق و تکالیف موجود در عقد نکاح ساقط میشود بطلان نکاح است. مهریه نیز یکی از ارکان عقد نکاح سالم است. هرچند که میتواند موقع انعقاد عقد نکاح تعیین نشده باشد و بعد از انجام عقد با تراضی طرفین تعیین شود. در ماده ی 1082 قانون مدنی :

“به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید”

البته این ماده بیشتر بر مهریه عند المطالبه صادق است و زن هر موقع که مهریه را درخواست کند باید پرداخت شود. اما ممکن است با توافق طرفین یا تشخیص دادگاه نحوه ی پرداخت مهریه متفاوت باشد . دریافت مهریه می تواند با توجه شرایط مالی مرد انجام شود و به حکم دادگاه قسطی کردن مهریه صورت بگیرد.

عدم پرداخت مهریه ضمانت اجرای خود را دارد. به موجب قانون مهریه ، تا 110 سکه ی بهار آزادی ضمانت اجرای کیفری دارد. یعنی اگر مرد 110 سکه را پرداخت نکند میتوان حکم جلب وی را دریافت کرد. اما به مازاد 110 سکه دیگر دریافت مهریه جنبه ی حقوقی پیدا می کند و مرد میتواند حتی از دادگاه درخواست قسطی کردن مهریه را بکند.

شایان ذکر است قسطی کردن مهریه با توجه به شرایط مالی مرد صورت میگیرد. اگر مرد توانمندی پرداخت مهریه را به صورت یکجا داشته باشد ولی از انجام آن خودداری کند نه تنها دادگاه حکم قسطی کردن مهریه را نمیدهد بلکه زوجه و یا وکیل او می توانند حکم توقیف اموال مرد را نیز دریافت کنند. این توقیف اموال تا زمان پرداخت مهریه به صورت کامل ، باقی می ماند. در هر صورت اگر زوجه یا وکیل وی بخواهند حکم توقیف اموال مرد را دریافت کنند باید مدارک  و مستندات محکمه پسند مبنی بر توانایی مالی مرد برای پرداخت مهریه را به دادگاه خانواده ارائه دهند. همچنین اگر مرد توانایی پرداخت مهریه را به صورت یکجا ندارد و درخواست قسطی کردن مهریه را دارد باید وضعیت مالی خود به وسیله مدارک معتبر به دادگاه ارائه کند. در ادامه شیوه ی انجام و چگونگی قسطی کردن مهریه را به طور کامل توضیح میدهیم.

مراحل قسطی کردن مهریه

در وهله ی اول لازم به ذکر است برای قسطی کردن مهریه نیاز حتمی به مراجعه به دادگاه نیست. شما می توانید از طریق توافق و سازش با زوجه ی خود به این امر بپردازید که مزیت این امر در سهولت و صرفه جویی در وقت است. اما ممکن است که زوجه ی شما از طریق دادگاه اقدام به درخواست مهریه ی خویش کرده باشد . در این صورت شما باید به فکر نحوه ی پرداخت مهریه و تقسیط مهریه باشید.

ممکن است تصور کنید که برای این کار نیازی به وکیل قسطی کردن مهریه ندارید. اما چنین نیست و شما از طریق وکیل مذکور علاوه بر کسب اطلاعات لازم می توانید نحوه ی پرداخت مهریه را تا حد بسیار زیادی به نفع خود کنید. اگر مهریه ای که ملزم به پرداخت آن هستید در مقادیر بالا باشد حضور وکیل مذکور بیش از پیش اهمیت پیدا می کند زیرا اگر قسطی کردن مهریه به درستی و مطابق شرایط شما صورت نگیرد ، شما در آینده متحمل فشار مالی می شوید.

پس از درخواست همسر شما مبنی بر دریافت مهریه ، شما باید اقدام به دریافت حکم اعسار کنید. این حکم ممکن است در صورت کافی نبودن مدارک اثبات اعسار رد شود. منظور از دریافت حکم اعسار دریافت حکمی است که نشان دهنده ی ناتوانی مرد در پرداخت مهریه به صورت یک جا می باشد. برای دریافت حکم اعسار دادگاه به شغل مرد ، میزان درآمد ماهانه ی وی ، و سایر مال و اموال او نظر دارد و پس از برسی آنها در صورت منطبق بودن شرایط مالی با قانون برای دریافت حکم اعسار ، این حکم صادر می شود.

شایان ذکر حکم اعسار یک امر دائمی تلقی نمی شود. در صورتی که زوجه مدرکی خلاف ادعای شما ارائه کند یا شرایط مالی شما در هر صورتی تغییر کند به طوری که دیگر برای پرداخت مهریه دچار عسر و حرج نشوید این حکم ملغی می شود.

درخواست اعسار ارتباطی به طلاق ندارد و چه درخواست طلاق از طرف زن باشد و چه از طرف مرد باشد و چه حتی طرفین قصد ادامه ی زندگی را داشته باشند ، مرد میتواند تقاضا ی حکم اعسار کند.

پس از دریافت حکم اعسار دادگاه اقدام به قسطی کردن مهریه شما می کند. میزان پیش قسط ، تعداد اقساط ، و مقدار هر قسط بر اساس مقدار درآمد شما و توامندی مالی شما تعیین می شود. لازم به ذکر است نمی توان هیچ مقدار دقیقی برای پیش قسط یا یا مقدار هر قسط تعیین کرد و همه این موارد صرفا بر اساس نظر و دادگاه خانواده تعیین می شود.

معیار قاضی برای تعیین مقادیر اقساط و پیش قسط مشخص نیست و از فرد تا فرد دیگر متفاوت است. اما در هر صورت برای تعیین این مقادیر علاوه بر استطاعت مالی مرد ، شرایط مالی زن ، شرایط زندگی او و همچنین و شان منزلت وی نیز مد نظر قاضی قرار میگیرد. ولی در هر حال قسطی کردن مهریه در دادگاه بر عهده ی قاضی و با صلاحدید او صورت می گیرد.

هم در پرداخت پیش قسط و هم در پرداخت اقساط باید رسید پرداخت صادر شود تا مدرک معتبری مبنی بر پرداخت اقساط مهریه موجود باشد. در این میان تفاوتی میان توافقی بودن قسطی کردن مهریه یا قانونی بودن آن ، وجود ندارد. همچنین پس از پرداخته شدن تمامی اقساط و کل مهریه ، باید در دفترخانه اقدام به ثبت کرد. اگر زوجه قصد بخشش ما بقی مهریه را کرد ،این مورد باید در دفترخانه ثبت شود. در صورت ثبت بخشش مهریه امکان مطالبه ی مجدد آن وجود ندارد.

اگر درخواست حکم اعسار از جانب دادگاه رد شود مرد می تواند به آن اعتراض کند . بهتر است پس از اعتراض، مدارک معتبر تری را برای اثبات عدم توانایی در پرداخت کل مبلغ مهریه ارائه کند. در غیر این صورت یحتمل مجددا درخواست حکم اعسار رد می شود.

یکی از مدارکی که مرد برای گزارش شرایط مالی خود به دادگاه ارائه می دهد فیش حقوقی و گردش حساب بانکی است. گاهی پیش میاید که زوج برای دریافت حکم اعسار و قسطی کردن مهریه اقدام به جعل مدارک فوق می کند. در این صورت اگر پس از کارشناسی و برسی مدارک جعلی بودن مدارک اثبات شود و یا زوجه مدرکی خلاف ادعا های مرد ارائه کند ، مرد علاوه بر رد شدن تقاضا حکم اعسار ، برای جعل و استفاده از اسناد جعلی نیز مورد محاکمه و مجازات قرار می گیرد.

اگر درخواست حکم طلاق از جانب مرد باشد وی همچنان میتواند درخواست قسطی کردن مهریه را بکند. اما اگر درخواست حکم اعسار از جانب دادگاه رد شود ، مرد تا زمان پرداخت تمامی مقادیر مهریه و اجرت المثل ایام زوجیت نمی تواند حکم طلاق را دریافت کند.

اعتراض به قسط بندی مهریه

اعتراض به قسط بندی مهریه از جانب دو طرف می تواند صورت بگیرد. زوجه میتواند به درخواست و صدور حکم اعسار اعتراض کند و با ارائه ی مدارک جدید و معتبر توانمندی مالی مرد را اثبات کند. همچنین مرد می تواند در صورت رد شدن درخواست حکم اعسار و قسطی کردن مهریه ، درخواست تجدید نظر کند. همچنین در ادامه در صورتی که نحوه قسطی کردن مهریه از نظر شما نا مناسب باشد میتوانید درخواست تجدید نظر کنید و مجددا این امر ، هم از جانب زوج و هم زوجه میتواند مطرح شود. برای مثال اگر قسط بندی مهریه به صورتی بود که مرد برای پرداخت آن به سختی بیوفتد ، میتواند درخواست تجدید نظر کند. همچنین اگر زن قسطی کردن مهریه و یا مقدار اقساط را نا عادلانه ببیند میتواند اقدام به اعتراض کند. شما می توانید این امر را از طریق وکیل قسطی کردن مهریه انجام و اقدام به پیگیری آن کنید.

ممکن است از نظر شما این امر ضرورتی نداشته باشد اما شایان ذکر است شما برای به نتیجه رساندن پرونده ی خود نیاز به اطلاعات دقیق قانونی و حقوقی دارید که این اطلاعات را صرفا باید از فرد متخصص آن طلب کنید. برای دسترسی به وکیل قسطی کردن مهریه در تهران به سایت عدل و حق مراجعه کنید.