وکیل منابع طبیعی

وکیل منابع طبیعی

با توجه به تعداد بالای قوانین و مقررات مربوط به منابع طبیعی مانند مراتع و جنگل ها  که شامل موضوعات مختلفی همچون واگذاری، بهره‌ برداری و حفاظت و …می باشند، شناسایی قوانین حاکم و لازم الاجرا در حوزه منابع طبیعی را کمی سخت و دشوار می کند. بنابراین در این نوشتار ضمن بررسی و اشنایی کلی با منابع حقوقی مربوط به منابع طبیعی، با اطلاعاتی که یک وکیل منابع طبیعی متخصص این حوزه باید داشته باشد آشنا می شویم.

باتوجه به این که مجلس قانون گذاری در زمان مشروطیت و زمان های دورتر ایجاد شده بنابراین باید به دنبال یافتن سرچشمه ی اولین قانون گذاری در مورد منابع طبیعی نگاهی به سیر قانون گذاری در مجالس و حکومت گذشته بیندازیم. بنابرمقدمه ی فوق دوره ی قانون گذاری و نظام حقوقی حاکم بر منابع طبیعی و مراتع و جنگها را می توان به دو بخش عمده تقسیم نمود.

1. دوره مالکیت دولتی یا عمومی و مالکیت خصوصی تا سال 1341
2.  مالکیت عمومی از 1341 تاکنون

نیاز به گرفتن مشاوره از یک وکیل مجرب دارید؟ برای مشاوره با ما تماس بگیرید

09122805791

دوره مالکیت عمومی و مالکیت خصوصی

در قانون اساسی مشروطیت و متمم ان، مقررات مربوط به منابع طبیعی، جنگلها بررسی شده و برای اولین بار به موضوع مراقبت از جنگل ها توجه شده است. البته اولین مصوبه  در خصوص مدیریت منابع طبیعی در سال 1303 شمسی تحت عنوان (راجع به جنگل ها) به تصویب هیات وزیران رسید.

از انقلاب مشروطه تا تصویب قانون ملی شدن جنگل های کشور در سال ۴۱، دوره مالکیت عمومی (دولتی) و نیز مالکیت خصوصی برجنگلها ومنابع طبیعی حاکم  می‌باشد. در این دوره، جنگل ها یا تحت تصرف و تملک دولت بود و یا تحت مالکیت خصوصی قرار داشت. درسال ۱۳۱۱ قانون مراتع و منابع طبیعی صنعتی و غیر صنعتی تصویب شده و حاشیه دریای خزر را به دو بخش صنعتی و غیر صنعتی تقسیم می کند.

اولین قانون راجع به جنگلها در دی ماه 1321 به تصویب مجلس شورای ملی رسید ، مراقبت از جنگل ها  و کنترل بهره‌برداری از آن ها از وظایف وزارت کشاورزی قرارداده شد. در سال 1338 لایحه ی قانونی جنگل ها و مراتع کشور را به تصویب رسید و برای اولین بار، نام «مرتع» در کنار جنگلها به کار گرفته شد. و در کنار آن به کویر و بیابان ها و عدم کندن خار ها و بوته های ناطق کوهستانی نیز توجه شده بود.

توجه به این قوانین و آگاهی از آن ها یکی از وظایف اصلی وکیل منابع طبیعی و وکیل زمین شهری است.

دوره ی مالکیت عمومی(از سال ۱۳۴۱ تا کنون)

در دوره اول قانون‌گذاری در کشور، یعنی زمان مشروطیت تا سال 1341، هدف قانون گذارمبنی بر اعمال حاکمیت دولت بر جنگلها و مراتع به طور کامل محقق نشد.در انقلاب سفید که سلسله مواردی چون اصلاحات اقتصادی و اجتماعی و ارضی را دنبال می کرد در دوره ی پهلوی دوم نمود پیدا کرد و ملی کردن جنگل ها و مراتع، یکی از اصول انقلاب مذکور بود که در ۱۹ بند تنظیم شده بود. به موجب قانون ملی شدن جنگل های کشور درسال 1341، عرصه و اعیان جنگل های کشور، در مالکیت دولت بود. از این تاریخ و این قانون گذاری به بعد نظام حقوقی ملی بودن جنگلها و منابع طبیعی بر کشور به عنوان یک اصل و قاعده حاکم شد و مورد پذیرش اذهان عمومی نیز قرار گرفت.

قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل ها و مراتع در مرداد ماه ۱۳۴۶ نیز جهت تحکیم این اصل  به تصویب رسید و اصطلاح منابع طبیعی با تصویب قانون تاسیس وزارت منابع طبیعی وارد ادبیات حقوقی و قانون گذاری شد و سازمان جنگلبانی و شیلات و آبزیان و… در اختیار و تحت نظر این وزارت قرار می گرفت.

با تصویب (قانون تجدید تشکیلات و تعیین وظایف سازمان های وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و انحلال وزارت منابع طبیعی) در سال ۱۳۵۰، وزارت منابع طبیعی منحل شده و با وزارت کشاورزی و منابع طبیعی یکی شد.

دوره مالکیت عمومی از انقلاب اسلامی تا کنون

با پیروزی انقلاب اسلامی و پس از تدوین و تنظیم قانون اساسی مشاهده می کنیم که در اصول  ۴۵ و ۴۸ و ۵۰ به منابع طبیعی و مراتع توجه ویژه ای شده است، در حدی که آنرا در قانون مادر یعنی قانون اساسی وارد کرده اند و حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست انسانی، از به جایگاه قانون اساسی رسیده است. در سال ۱۳۵۸ نیز قوانین و مقررات دیگری که با جنگلها و مراتع مرتبط هستند به تصویب رسید که از جمله آنان می توان به موارد زیراشاره نمود:

لایحه قانونی راجع به متجاوزین به اموال عمومی و مردم

اصلاح قانون نحوه واگذاری در جمهوری اسلامی ایران

قانون نحوه واگذاری و احیای اراضی

هیات ماده واحده تعیین تکلیف اراضی اختلافی

قانون حفظ و حمایت از منابع طبیعی و ذخایر جنگلی کشور

قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای ماده ۵۶ قانون حفاظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع+ آیین نامه اجرایی

آیین نامه اجرایی ماده ۳۳ اصلاحی قانون حفاظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع

قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی مصوب ۱۳۸۹

آیین نامه اجرایی ماده ۱۸قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی و مناب طبیعی

برنامه بهینه سازی پایش،حفظ،بهره برداری و مدیریت جنگلهای کشور مصوب۱۳۹۲

جرایم قانون حفاظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع مصوب۱۳۹۶

قطعا وکیل منابع طبیعی که پرونده های مربوط به منابع طبیعی را قبول می کند و دراین حوزه فعالیت می کند لازم است تا اشراف و تسلط کامل نه تنها بر سیر قانون گذاری بلکه بر مفهوم و منطوق تک تک مواد داشته باشد و علاوه برآنها تجربه ی کافی با رویه ی ادارات و وزارتخانه ها و مراجع صالحه نیز لازمه ی موفقیت پرونده است. و ضمنا وکیل منابع طبیعی با منابع اصلی طبیعی ایران نیز باید آشنا بوده و برای پیگیری حقوقی پرونده صلاحیت های محلی را رعایت کن

منابع طبیعی ایران

• حوزه های آبخیز

حوزه آبخيز عرصه‌اي است كه روان آب ناشي از بارش بر روي آن توسط آبراهه‌ها جمع‌آوري و به يك خروجي نظير رودخانه، آب انباشت، تالاب، در ياچه و دريا هدايت مي‌شود. به عبارتي ديگر حوزه آبخیز تمامی سطحی را در بر می‌گیرد که آب‌های سطحی در آن منطقه به سمت نقطه یا محل مشخصی جریان می‌یابد.

آبخيزداري (Watershed Management)، علم و هنر برنامه‌ريزي مستمر و اجراي اقدامات لازم براي مديريت منابع حوزه‌هاي آبخيز اعم ازطبيعي، كشاورزي، اقتصادي و انساني بدون ايجاد اثرات منفي در منابع آب و خاك مي باشد .به عبارت ديگر آبخيزداري طراحی و مدیریت حوزه به منظور حفاظت و استفاده صحیح و پایدار از منابع طبیعی با توجه ویژه به منابع آب و خاک است.

عرصه حوزه‌هاي آبخيز كشور شامل 6 ابرحوزه (بر اساس تقسيمات تمآب، وزارت نيرو) برابر با مساحت كل كشور مي‌باشد، كه هر يك از اين حوزه‌ها خود به حوزه‌هاي كوچك و تا چندين رده نيز كوچكتر تقسيم مي‌شوند. اين شش ابر حوزه عبارتند از:

1- حوزه آبخيز درياي خزر با 7 حوزه كوچكتر، 2- حوزه آبخيز خليج فارس و درياي عمان با 9 حوزه كوچكتر، 3- حوزه آبخيز درياچه اروميه، 4- حوزه آبخيز فلات مركزي با 9 حوزه كوچكتر، 5- حوزه آبخيز مرزي شرق با 3 حوزه كوچكتر، 6- حوزه آبخيز قره‌قوم.

• مناطق اکولوژیکی ایران

تفاوت زياد دو عرض جغرافيايي شمال و جنوب كشور و وجود دشت‌ها، ارتفاعات و اقليم‌هاي متفاوت سيماي بسيار متنوعي به سرزمين پهناور ايران بخشيده به گونه‌اي كه نواحي رويشي و گونه‌هاي گياهي بسيار زيادي در آن مستقر شده‌اند. 5 منطقه اکولوژیکی ایران عبارتند از: منطقه ی هیرکانی یا خزری –منطقه ی ایران تورانی-منطقه زاگرس- منطقه خلیج فارس عمانی-منطقه ی ارسباران

• سیمای جنگل
• سیمای مراتع
• سیمای بیابان ها
• پارک های جنگلی

نیاز به گرفتن مشاوره از یک وکیل مجرب دارید؟ برای مشاوره با ما تماس بگیرید

09122805791

وظایف وزارت جهاد کشاورزی

وظایف وزارت جهاد کشاورزی  مربوط به منابع طبیعی ، به موجب مصوبه هیأت وزیران در ۱۳۸۱عبارتند از: جلوگیری از تغییر و تبدیل کاربردی اراضی کشاورزی و جنگلی، اجرای طرح های آبخیزداری و تثبیت شن های روان و بیابان زدایی، تشخیص و تفکیک حریم قانون اراضی ملی ازمستثنیات شخص حقیقی وحقوقی و…

با توجه به تعدد قوانین و پراکندگی مقررات حتما قبل از ورود به این حوزه با یک وکیل منابع طبیعی مشورت کنید تا از آسیب ها و اتلاف وقت های محتمل مصون بمانید