فرق وکیل مدنی و وکیل دادگستری

بررسی کامل فرق وکیل مدنی و وکیل دادگستری

وکیلان به نمایندگی از موکلان خود با امضای قرارداد وکالت، در اختیار بسیاری از امور مرتبط با حقوق آن‌ ها قرار می‌ گیرند. با این حال برخی از امور قابلیت واگذاری و نمایندگی توسط وکیل را ندارند و افراد باید به صورت شخصی این امور را برعهده بگیرند و تنها می توانند مشاوره حقوقی دریافت کنند. طبق قوانین آیین دادرسی مدنی، هر فرد مجاز است حداکثر دو وکیل را به عنوان نمایندگان خود در قرارداد وکالت انتخاب کند تا اقدامات لازم را در مورد مسائل قراردادی انجام دهند.

انواع مختلفی از قراردادهای وکالت وجود دارد از جمله می توان به وکالت کاری، وکالت فروش و‌… اشاره کرد. وکالت در دادگاه‌ ها بر عهده وکیلان دادگستری است و افرادی که به این عنوان فعالیت می‌ کنند باید دارای مجوز وکالت باشند. بنابراین اشخاصی که مجوز وکالت ندارند، امکان نمایندگی در دادگاه را ندارند و نمی‌ توانند به عنوان وکیل در محافل قضایی حضور داشته باشند.

از طرف دیگر، وکیلان مدنی نیز در مواردی که به نمایندگی افراد و شرکت‌ ها در دعاوی مدنی و تجاری می‌ پردازند، مسئولیت‌ های خود را بر عهده می‌ گیرند و اقدامات لازم را به نیابت از موکلان خود انجام می‌ دهند. حال در راستای بررسی فرق وکیل مدنی و وکیل دادگستری به بررسی هر یک به صورت جداگانه می پردازیم.

وکیل مدنی کیست؟

برای بررسی کامل فرق وکیل مدنی و وکیل دادگستری باید به طور کامل به معنا و صلاحیت های هر یک از این وکلا بپردازیم. وکیل مدنی فردی است که به نمایندگی از موکل خود اقدام می‌ کند. برای این منظور، باید بین وکیل و موکل قرارداد وکالت منعقد شود. این وکیل مسئولیت‌ های خود را بر عهده می‌ گیرد و اقدامات لازم را به نیابت از موکل انجام می‌ دهد. با این حال برخی از امور قابل وکالت نیستند و باید توسط شخص شخصاً انجام شوند که می توان از جمله این امور به اقرار و سوگند اشاره کرد‌.

وکیل مدنی در مقابل وکیل دادگستری دارای پروانه وکالت نیست و در محاکم دادگستری به عنوان وکیل شناخته نمی‌ شود. او فقط به عنوان نماینده محسوب می‌ شود و در انجام امور خود امین بوده و در صورت تعدی و تفریط ضامن می‌ باشد. همچنین تعرفه حق الزحمه وکیل مدنی مشخص نیست و بسته به توافق طرفین یا بر اساس عرف و نظر کارشناس حق الزحمه تعیین می‌ شود.

برای برقراری عقد وکالت مدنی، لازم نیست قرارداد وکالت به صورت رسمی در دفترخانه تنظیم شود و می‌ تواند به صورت غیر رسمی نیز انجام شود. وکیل مدنی معمولاً در زمینه‌ های مختلفی فعالیت می‌ کند از جمله می توان به وکالت در موارد مرتبط با طلاق، خرید و فروش ملک، فسخ اجاره و بررسی موارد مرتبط با سازمان‌ ها و ادارات دولتی اشاره کرد‌.

یک فرق وکیل مدنی و وکیل دادگستری این است که وکیل مدنی دارای حق دخالت در دادگاه‌ ها و مراجع قضایی نیست و وکالت در محاکم قضایی مختص کسانی است که دارای پروانه وکالت از مراجع صلاحیت‌ دار هستند. همچنین وکیل مدنی باید اهلیت داشته باشد و محجور نباشد؛ به عبارت دیگر می توان گفت نباید صغیر، مجنون یا سفیه باشد تا بتواند به عنوان وکیل فعالیت کند.

وکیل دادگستری کیست؟

حال که در راستای بررسی فرق وکیل مدنی و وکیل دادگستری به بررسی کامل وکیل مدنی پرداختیم، به بررسی کامل وکیل دادگستری نیز می پردازیم. وکیل دادگستری فردی است که پس از گذراندن دوره‌ های آموزشی و آزمون‌ های مربوطه، پروانه وکالت از کانون وکلای دادگستری دریافت کرده و مجاز به انجام وظایف حقوقی مختلف است. این وظایف شامل ارائه مشاوره حقوقی به اشخاص حقیقی و حقوقی، تنظیم قراردادهای مختلف، دفاع از موکل در مراجع قضایی و انجام سایر امور حقوقی مانند پیگیری پرونده‌ های ثبتی و اداری می‌ شود.

برای دریافت پروانه وکالت دادگستری، فرد باید شرایطی از جمله داشتن مدرک کارشناسی حقوق یا فقه و حقوق، گذراندن دوره‌ های آموزشی وکالت، قبولی در آزمون وکالت، نداشتن سوءپیشینه کیفری و نداشتن محکومیت به انفصال از خدمات دولتی را داشته باشد. همچنین یک فرق وکیل مدنی و وکیل دادکستری در مزایای خدمات آن ها است. استفاده از خدمات وکیل دادگستری مزایایی از جمله استفاده از تخصص و دانش حقوقی وی، افزایش احتمال موفقیت در دعاوی حقوقی، صرفه‌جویی در زمان و هزینه و کاهش استرس و اضطراب ناشی از دعاوی حقوقی را به همراه دارد.

فرق وکیل مدنی و وکیل دادگستری در حیطه کاری

وکیل مدنی و وکیل دادگستری هر دو در زمینه حقوقی فعالیت می‌کنند، اما تفاوت‌ های مهمی در حیطه کاری آنها وجود دارد. وکیل مدنی مجاز به انجام امور حقوقی غیرقضایی مانند تنظیم قرارداد، داوری و… است. در حالی که وکیل دادگستری علاوه بر انجام امور حقوقی غیرقضایی، می‌ تواند در مراجع قضایی مانند دادگاه‌ ها و مراجع شبه قضایی از موکل خود دفاع کند. از این رو، حیطه کاری وکیل مدنی بیشتر در امور حقوقی پیشگیرانه مانند تنظیم قرارداد و داوری است.

به عبارت دیگر، وکیل مدنی بیشتر در اموری که قبل از وقوع اختلاف رخ می‌ دهند و برای جلوگیری از وقوع اختلافات و رسیدگی به مسائل حقوقی فعالیت دارد. از سوی دیگر وکیل دادگستری بیشتر در امور حقوقی حل اختلاف مانند دعاوی حقوقی و کیفری فعالیت می‌ کند و در مراجع قضایی به دفاع از موکلان خود می‌ پردازد.

بررسی کامل حیطه های کاری وکیل دادگستری و مدنی

حال برای آن که بیشتر با فرق وکیل مدنی و وکیل دادگستری در حیطه های کاری آن ها آشنا شوید، به طور کامل درباره حیطه کاری وکیل دادگستری می پردازیم. زمینه کاری وکلای دادگستری شامل موارد زیر می‌ شود:

• دفاع در دعاوی کیفری: یکی از وظایف اصلی وکیل دادگستری، دفاع از متهمان در دعاوی کیفری است. این امر شامل نمایندگی متهمان در دادگاه‌ های کیفری، ارائه دفاعات حقوقی و حضور در جلسات دادرسی می‌ شود که خود یک فرق وکیل مدنی و وکیل دادگستری است، چرا که وکیل مدنی صلاحیت وکالت در دعاوی کیفری را ندارد.
• نمایندگی در دعاوی مدنی: وکیل دادگستری می‌ تواند به عنوان نماینده موکلان خود در دعاوی مدنی نیز عمل کند. این شامل ارائه مشاوره حقوقی، تنظیم قرارداد ها و دفاع و حضور در دادگاه‌ های مدنی می‌ شود. در حالی که وکیل مدنی فقط در همین حیطه ها می تواند فعالیت کند.
• ارائه مشاوره حقوقی: وکیل دادگستری می‌ تواند به اشخاص حقیقی و حقوقی در مورد مسائل حقوقی مختلف مشاوره ارائه دهد. این شامل تفسیر قوانین، ارائه راهکارهای حقوقی و پیش‌ بینی نتایج احتمالی دعاوی می‌ شود.
• تنظیم قرارداد: وکیل دادگستری می‌ تواند با توجه به نیاز و خواسته موکل خود، قراردادهای مختلفی را تنظیم کند. این قراردادها می‌ تواند شامل قراردادهای ملکی، تجاری، پیمانکاری و… باشد.
• انجام سایر امور حقوقی: وکیل دادگستری می‌ تواند به وکالت از موکل خود، اقداماتی مانند پیگیری پرونده‌ های ثبتی، اداری و… را انجام دهد.

از این رو وکیل دادگستری نقش مهمی در حل و فصل امور حقوقی افراد و شرکت‌ ها در جامعه دارد و تخصص و دانش حقوقی خود را برای حل دعاوی و مشکلات حقوقی موکلانش به کار می‌ گیرد. یک فرق وکیل مدنی و وکیل دادگستری نیز همین است که تمامی حیطه کاری های وکیل مدنی را وکیل دادگستری می تواند انجام دهد ولی این امر برعکس نیست.

بررسی فرق وکیل مدنی و وکیل دادگستری در حیطه مسئولیت

در مورد مسئولیت وکیل مدنی و وکیل دادگستری تفاوت‌ های مهمی وجود دارد. وکیل مدنی در صورت قصور در انجام وظایف خود، مسئولیت مدنی به موکل خود دارد و در مواردی که قصور مشخص باشد، موظف به پرداخت خسارت است. این امر به این معناست که اگر وکیل مدنی در انجام وظایف حقوقی خود به نحوی که موجب خسارت یا ضرر برای موکل شود، موکل می‌ تواند از وی خسارت مالی دریافت کند.

از سوی دیگر وکیل دادگستری علاوه بر مسئولیت مدنی، در صورت تخلف از قوانین و مقررات حقوقی وی به مجازات انتظامی نیز می‌ رسد. به عبارت دیگر اگر وکیل دادگستری به نقض قوانین و اخلاقیات حرفه‌ ای پرداخته و مشکلاتی ایجاد کند، ممکن است علاوه بر پرداخت خسارت به موکل، مجازات‌ های قانونی نیز برایش اعمال شود، از جمله تنزل از موقعیت حرفه‌ ای، تعلیق یا لغو پروانه وکالت و حتی مجازات‌ های کیفری در صورت نقض قوانین کیفری مربوطه نیز امکان پذیر است. این مسئولیت‌ ها و مجازات‌ ها به منظور حفظ اعتماد عمومی به سیستم حقوقی و ارتقای اخلاق حرفه‌ ای در این زمینه وجود دارد.